THE GERMAN-SOVIET RAPPROCHEMENT DURING THE YEARS 1921–1930, AND THE SECURITY OF THE POLISH STATE IN THE EVALUATION OF DIVISION II OF THE GENERAL STAFF OF THE POLISH ARMYT
DOI:
https://doi.org/10.28925/2524-0757.2019.1.1Keywords:
security, Germany, the Soviets, military cooperation, Section II of the General Staff of the Polish ArmyAbstract
This article attempts to look at practical examples approximation of political, economic and military Germany and Soviet Russia, then the Soviet Union in 1921–1930. It is adopted the thesis according to which the German-Soviet political, economic and military rapprochement during the years 1921–1930 significantly endangers the safety of the Second Republic of Poland.To prove this thesis it was decided to rely on both the literature and source materials, including first of all materials in the Central Military Archives in Warsaw-Rembertów. The key is turned out to be the materials collected in teams of Division II of the Supreme Command of the Polish Army and the Russian Collection Act. The collected archival documents pinpoint various areas of cooperation with the Germans and the Soviets during the given period, as well as determine to what extent the Polish military intelligence assessed the feasibility and effects of the approximation to a direct threat to the security of the Polish state.The content allows concluding that the Polish military intelligence had good diagnosis examples of German-Soviet cooperation, often with a strong anti-Polish shape and character. This cooperation in the years 1921–1930 was particularly intense, threatening the security interests of the Second Republic of Poland and leading to the negation established after the Treaty of Versailles and the Treaty of Riga Polish borders on both the west and the east.
Downloads
References
Archiwum Akt Nowych, Ambasada RP w Londynie, teczka 102.Raport prasowy Poselstwa Polskiego w Londynie z dnia 13 lutego 1924 r.
Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie (CAW).Oddział II NDWP, sygn. I.301.8.437.Dokument Naczelnego Dowództwa WP pt. Sytuacja polityczna w Niemczech z dnia 23 marca 1921 roku.
CAW, Oddział II SGWP, sygn. I.303.4.3410.Niemiecki obóz doświadczalny „Tomka” w ZSRR.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.24. Odpis raportu L. 437 polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie, mjr. Tadeusza Kobylańskiego z dnia 27 kwietnia 1926 roku.
CAW, Oddział II NDWP, sygn. I.301.8.439. Pismo Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku do Departamentu Spraw Morskich M.S. Wojsk. Nr 4318/II z dnia 19 listopada 1921 roku.
CAW, Oddział II ND WP, sygn. I.301.8.460. Pismo Oficera Łącznikowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy Polskiej Misji Wojskowej w Gdańsku Nr 2722/II do Naczelnego Dowództwa WP z dnia 31 stycznia 1921 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie do Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12535/II z dnia 24 listopada 1921 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie do Sztabu Generalnego Oddziału II z dnia 17 stycznia 1922 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23.Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie do Sztabu Generalnego Oddziału II Nr 27 z dnia 2 lutego 1922 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie do Sztabu Generalnego Oddziału II Nr 2873/II/Inf.II.Ref. ”A” z dnia 7 lutego 1922 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie Nr 14940/II/Inf./II.A. z dnia 26 maja 1922 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.24. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie pt. Współdziałanie niemiecko-rosyjskie [brak daty dziennej, 1926].
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo polskiego attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie pt. Transakcje złotem przez misję bolszewicką w Rewlu [styczeń, brak daty dziennej, 1922].
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo Poselstwa Polskiego w Berlinie nr 403/Tajne do Ministerstwa Spraw Zagranicznych z dnia 8 maja 1922 roku.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.23. Pismo Poselstwa Polskiego we Francji Nr 380/Ściśle tajne z dnia 11 maja 1922 roku do Wydziału Wywiadowczego Oddziału II SG M.S.Wojsk.
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.73.3. Pismo rtm. Karola Dubicza z dnia 23 czerwca
roku.
CAW, Oddział II NDWP, sygn. I.301.8.464. Raport Poselstwa Polskiego w Bernie Nr 167/T/21. R.P. 31
z dnia 10 marca 1921 roku do Ministra Spraw Zagranicznych.
CAW, Oddział II NDWP, sygn. I.301.8.464. Raport pt. Stosunek Niemiec do Polski. Wojenne plany Niemiec. Szpiegostwo [brak autora i daty dziennej, 1921].
CAW, Kolekcja akt rosyjskich, sygn. VIII.800.61.24. Sprawozdanie Konsulatu RP w Hamburgu w sprawie artykułu płk. Immanuela pt. <> z dnia 20 grudnia 1927 roku.
CAW, Oddział II SGWP, sygn. I.303.4.3253. Wojskowa współpraca niemiecko-rosyjska w 1921–1930 roku. Zestawienie chronologiczne.
Jędrzejewska, I. (2005) Współpraca Armii Czerwonej i Reichswehry w latach 1917-1933. Wybrane problemy. Toruń: Europejskie Centrum Informacyjne. [in Polish].
Jendrzejewski, A. (2014) Współpraca niemiecko-radziecka w rejonie Wolnego Miasta Gdańska i Morza Bałtyckiego w latach 1920–1933 w świetle dokumentów polskiego wywiadu wojskowego. In P. Kołakowski, A. Pepłoński (Ed.), Za kulisami wywiadu i dyplomacji. Polski wywiad wojskowy 1918–1945. Materiały. Kraków. [in Polish].
Kłusek, M. (2007). Polityka Gustawa Stresemanna wobec ZSRR w latach 1923–1929. Toruń: Adam Marszałek. [in Polish].
Kołakowski, P. (2003) Manewry floty niemieckiej i sowieckiej we wrześniu 1924 roku na Morzu Bałtyckim w świetle informacji polskiego wywiadu. Przegląd Zachodniopomorski, nr 2. [in Polish].
Lubelski, J. (2010) Związek Bałtycki i Trzecia Europa. Koncepcje reorganizacji Europy Środkowej w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej. Nowa Europa, 1/9. [in Polish].
Melville, C.F. (1932) The Russian face of Germany: an account of the secret military relations between the German and soviet-Russian governments. London: Wishart. [in English].
Miłka, Ł. (2013) Niemiecko-sowieckie negocjacje w sprawie traktatu o nieagresji i neutralności z 24 kwietnia 1926 r. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 90. [in Polish].
Morawski, W. (2007) Dylematy konserwatywnej modernizacji. Polityka gospodarcza Polski międzywojennej. Acta Oeconomica Pragensia, 15, 7. [in Polish].
Pepłoński, A. (2011) Wojna o tajemnice. W tajnej służbie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1944. Kraków: Wydawnictwo Literackie. [in Polish].
Pepłoński, A. (2004) Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej. Toruń: Mado. [in Polish].
Pepłoński, A. 1996 Wywiad polski na ZSRR 1921–1939. Warszawa: Bellona-Gryf. [in Polish].
Sierpowski, S. (2002) Litewsko-radziecki pakt o nieagresji z 1926 r,. w świetle Paktu Ligi Narodów. In B. Halczak (Ed.) Studia historyczne nad polityką, gospodarką i kulturą. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego. [in Polish].
Slusser, R.M., & Triska, J.F. (1959). A Calendar of Soviet Treaties, 1917–1957, t. 1917. Stanford: Stanford University Press. [in English].
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Kyiv Historical Studies
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Authors who publish in this journal retain the right of authorship of the work and give to the journal right of first publication of this work under the conditions of Creative Commons: Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0), which allows others freely distribute the work published with reference to the authors of the original work and the first publication of this magazine.
